کم شنوایی فرکانس بالا نوعی از دست دادن شنوایی است که در آن فرد در شنیدن صداهایی با زیرایی بالا، مانند صدای پرندگان، صدای زنان و کودکان، و همچنین برخی از حروف صامت در گفتار دچار مشکل میشود. این نوع کم شنوایی میتواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد، ارتباطات آنها را مختل کرده و درک آنها از محیط اطراف را کاهش دهد. درک علل، علائم و روشهای مدیریت کم شنوایی فرکانس بالا توسط انواع سمعک برای تشخیص زودهنگام و مداخله مناسب بسیار حائز اهمیت است.
علل کم شنوایی فرکانس بالا
کم شنوایی فرکانس بالا میتواند ناشی از عوامل متعددی باشد که به ساختار ظریف گوش داخلی آسیب میرسانند. در ادامه این مطلب از سمعک ترنم شما را با علل اصلی بروز کم شنوایی فرکانس بالا آشنا می کنیم:
قرار گرفتن در معرض نویز
قرار گرفتن مکرر و طولانی مدت در معرض صداهای بلند، چه در محیط کار و چه در فعالیتهای تفریحی، یکی از مهمترین عوامل خطر برای کم شنوایی فرکانس بالا است. صداهای بالای 85 دسیبل میتوانند در صورت قرار گرفتن طولانی مدت، به سلولهای مویی گوش داخلی آسیب برسانند. این آسیب معمولاً ابتدا در فرکانسهای بالا رخ میدهد.
افزایش سن (پیرگوشی)
با افزایش سن، تغییرات ساختاری و عملکردی در گوش داخلی رخ میدهد که میتواند منجر به کاهش تدریجی شنوایی شود. این کاهش شنوایی معمولاً ابتدا در فرکانسهای بالا مشهود است و به تدریج فرکانسهای پایینتر را نیز درگیر میکند. این وضعیت به عنوان پیرگوشی یا پرزبیوزیس شناخته میشود و یک فرآیند طبیعی پیری است.
ژنتیک
سابقه خانوادگی کم شنوایی میتواند نشاندهنده وجود استعداد ژنتیکی برای این عارضه باشد. برخی از ژنها میتوانند افراد را بیشتر مستعد ابتلا به کم شنوایی ناشی از افزایش سن یا قرار گرفتن در معرض نویز کنند.
داروها و بیماریها
برخی داروها، به ویژه داروهای اتوتوکسیک (سمی برای گوش)، میتوانند به گوش داخلی آسیب رسانده و منجر به کم شنوایی شوند. همچنین، برخی بیماریها مانند مننژیت، دیابت و بیماریهای خودایمنی میتوانند بر شنوایی تأثیر بگذارند.
ضربه به سر
ضربه به سر، به ویژه اگر استخوان گیجگاهی درگیر شود، میتواند به ساختارهای گوش داخلی آسیب برساند و منجر به کم شنوایی، از جمله در فرکانسهای بالا، شود.
علائم کم شنوایی فرکانس بالا چیست؟
علائم کم شنوایی فرکانس بالا میتواند تدریجی ظاهر شود و در ابتدا ممکن است فرد متوجه تغییرات قابل توجهی در شنوایی خود نشود. با این حال، با پیشرفت کم شنوایی، علائم آشکارتر میشوند.
- یکی از شایعترین علائم، مشکل در شنیدن صداهای با زیرایی بالا است. این میتواند شامل مشکل در شنیدن صدای پرندگان، صدای زنگ در، صدای تلفن و به ویژه صدای زنان و کودکان باشد.
- همچنین، افراد مبتلا به کم شنوایی فرکانس بالا ممکن است در درک گفتار، به ویژه در محیطهای پر سر و صدا، دچار مشکل شوند. این امر به دلیل ناتوانی در شنیدن واضح حروف صامت با فرکانس بالا مانند س، ش، ف و ت است که نقش مهمی در تمایز بین کلمات دارند.
- احساس پری یا فشار در گوش نیز میتواند یکی از علائم همراه با کم شنوایی فرکانس بالا باشد. درک دشوار از جهت صداها نیز ممکن است رخ دهد، زیرا اطلاعات فرکانس بالا نقش مهمی در تعیین منبع صدا دارند.
- افراد ممکن است متوجه شوند که برای شنیدن واضحتر نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو دارند، بدون آنکه متوجه باشند مشکل اصلی در شنیدن فرکانسهای بالا است.
تشخیص کم شنوایی فرکانس بالا
تشخیص کم شنوایی فرکانس بالا معمولاً با انجام یک سری آزمایشهای شنوایی توسط متخصص شنواییشناس (ادیولوژیست) صورت میگیرد. در ادامه اصلی ترین روش ها برای تشخیص کم شنوایی فرکانس بالا را توضیح می دهیم.
ادیومتری تون خالص
این تست استاندارد شنوایی، توانایی شنیدن صداها در فرکانسها و شدتهای مختلف را ارزیابی میکند. در تشخیص کم شنوایی فرکانس بالا، ادیوگرام نشان میدهد که آستانههای شنوایی در فرکانسهای بالا (معمولاً 2000 تا 8000 هرتز) بالاتر از حد نرمال است.
تمپانومتری
این تست عملکرد پرده گوش و گوش میانی را ارزیابی میکند و میتواند به رد مشکلات گوش میانی که ممکن است بر شنوایی تأثیر بگذارند، کمک کند.
رفلکس آکوستیک
این تست واکنش غیرارادی عضلات گوش میانی به صداهای بلند را اندازهگیری میکند و میتواند اطلاعاتی در مورد مسیرهای شنوایی ارائه دهد.
گسیلهای صوتی گوش
این تست عملکرد سلولهای مویی خارجی در حلزون گوش را اندازهگیری میکند. کاهش یا عدم وجود OAE در فرکانسهای بالا میتواند نشاندهنده آسیب به این سلولها باشد.
پتانسیلهای برانگیخته شنوایی
این تست فعالیت الکتریکی عصب شنوایی و ساقه مغز در پاسخ به صدا را اندازهگیری میکند و میتواند در تشخیص کم شنوایی، به ویژه در نوزادان و افرادی که قادر به انجام تستهای رفتاری نیستند، مفید باشد.
درمان کم شنوایی فرکانس بالا چگونه است؟
درمان کم شنوایی فرکانس بالا بستگی به علت و شدت آن دارد. متأسفانه، در بسیاری از موارد، کم شنوایی ناشی از آسیب به سلولهای مویی گوش داخلی دائمی است و درمان قطعی ندارد. با این حال، روشهای مختلفی برای مدیریت و بهبود کیفیت شنوایی افراد مبتلا به این عارضه وجود دارد.
سمعک
سمعکها دستگاههای الکترونیکی کوچکی هستند که صداها را تقویت کرده و به گوش میرسانند. سمعکهای مدرن دیجیتال میتوانند به طور خاص برای تقویت فرکانسهای بالا که فرد در شنیدن آنها مشکل دارد، تنظیم شوند. این امر میتواند به بهبود درک گفتار و شنیدن صداهای زیر کمک کند.
کاشت حلزون
کاشت حلزون یک دستگاه پزشکی است که به طور جراحی در گوش داخلی قرار میگیرد و مستقیماً عصب شنوایی را تحریک میکند. این گزینه برای افرادی که دچار کم شنوایی شدید تا عمیق هستند و سمعک برای آنها مؤثر نیست، در نظر گرفته میشود.
راهکارهای ارتباطی
یادگیری راهکارهای ارتباطی مؤثر میتواند به افراد مبتلا به کم شنوایی کمک کند تا بهتر با دیگران ارتباط برقرار کنند. این راهکارها شامل درخواست تکرار جملات، رو به فرد صحبتکننده قرار گرفتن، و انتخاب محیطهای آرامتر برای گفتگو است.
توانبخشی شنوایی
توانبخشی شنوایی شامل تمرینها و استراتژیهایی است که به فرد کمک میکند تا صداها و گفتار را بهتر درک کند. این میتواند شامل آموزش لبخوانی و استفاده از نشانههای بصری باشد.
محافظت از شنوایی
جلوگیری از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند با استفاده از محافظ گوش (مانند گوشبند یا ایرماف) میتواند از پیشرفت کم شنوایی ناشی از نویز جلوگیری کند.
مراحل کاهش شنوایی در فرکانس 4000
افت شنوایی در فرکانس 4000 هرتز، که اغلب به عنوان ناچ 4000 هرتزی شناخته میشود، یک الگوی رایج در ادیوگرام است که معمولاً نشاندهنده آسیب ناشی از قرار گرفتن در معرض صدای بلند است.
- در مراحل اولیه، این کاهش شنوایی ممکن است به صورت یک افت موقت در آستانه شنوایی در این فرکانس ظاهر شود، به خصوص پس از مواجهه با صداهای بلند. با ادامه یافتن قرار گرفتن در معرض صداهای آسیبزا، این افت موقت میتواند به یک کاهش شنوایی دائمی تبدیل شود.
- در ادامه، افراد ممکن است در شنیدن صداهای ظریف و فرکانس بالا مانند صدای پرندگان یا برخی از حروف صامت (مانند س، ف، ث) دچار مشکل شوند، به ویژه در محیطهای پر سر و صدا. با پیشرفت کاهش شنوایی، این ناچ در ادیوگرام عمیقتر و گستردهتر میشود و فرکانسهای مجاور را نیز درگیر میکند، که میتواند منجر به مشکلات بیشتر در درک گفتار و شنیدن صداهای محیطی شود.
سخن پایانی
کم شنوایی فرکانس بالا یک مشکل شایع است که میتواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی افراد داشته باشد. آگاهی از علل، علائم و روشهای درمانی موجود برای کم شنوایی فرکانس بالا برای افراد در معرض خطر و همچنین عموم مردم بسیار مهم است. انجام منظم تستهای شنوایی، به ویژه برای افرادی که در معرض صداهای بلند قرار دارند یا سابقه خانوادگی کم شنوایی دارند، میتواند به شناسایی زودهنگام مشکلات شنوایی کمک کند. با پیشرفتهای فناوری، سمعکها و سایر وسایل کمک شنوایی به طور فزایندهای مؤثر و قابل تنظیم شدهاند و میتوانند به افراد مبتلا به کم شنوایی فرکانس بالا کمک کنند تا ارتباطات خود را بهبود بخشند و از زندگی لذت ببرند.
سوالات متداول
آیا کم شنوایی فرکانس بالا قابل درمان است؟
در بسیاری از موارد، آسیب به سلولهای مویی گوش داخلی که منجر به کم شنوایی فرکانس بالا میشود، دائمی است و قابل برگشت نیست. با این حال، راهکارهای مدیریتی مانند استفاده از سمعکهای تنظیم شده برای تقویت فرکانسهای بالا و راهکارهای ارتباطی میتوانند به بهبود شنوایی و کیفیت زندگی فرد کمک کنند. در موارد خاص، مانند کم شنوایی ناشی از برخی بیماریها، درمان بیماری زمینهای ممکن است به بهبود شنوایی کمک کند.
چگونه میتوان از کم شنوایی فرکانس بالا پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از کم شنوایی فرکانس بالا، محافظت از گوشها در برابر صداهای بلند است.
چه زمانی باید برای ارزیابی کم شنوایی فرکانس بالا به متخصص مراجعه کرد؟
اگر متوجه هرگونه مشکل در شنیدن صداهای زیر، مشکل در درک گفتار در محیطهای پر سر و صدا، یا احساس وزوز گوش شدید، بهتر است به یک متخصص شنواییشناس (ادیولوژیست) مراجعه کنید.
