کم شنوایی یک طرفه زمانی رخ میدهد که قدرت شنوایی یکی از گوشها کاهش یابد یا به طور کامل از دست برود. افرادی که از کم شنوایی یک طرفه رنج میبرند، معمولاً در شناسایی منبع صدا دچار مشکل میشوند. در بعضی موارد، کم شنوایی در سنین بالا مشاهده میشود که تشخیص آن در این دوران پیچیده است، چرا که علائم کم شنوایی یک طرفه ممکن است با علائم ناشی از پیر گوشی (presbycusis) اشتباه گرفته شود.
این عارضه میتواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد، از جمله کاهش توانایی در شنیدن مکالمات روزمره و کاهش اعتماد به نفس داشته باشد. خوشبختانه باتوجهبه پیشرفتهای تکنولوژیکی در سال 2025، راهکارهای جدیدی برای مدیریت و درمان این مشکل پیشنهاد شده است. در ادامه این مقاله سعی شده است تا درباره جدیدترین روش درمان کم شنوایی یک طرفه گوش با سمعک در سال 2025، ارزیابی شنوایی و سمعک پشت گوشی اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار گیرد. خرید سمعک با کیفیت اورجینال در سمعک ترنم امکان پذیر است.
کم شنوایی یک طرفه چیست؟
در صورتی که کیفیت دریافت صدا در یک گوش از میزان استاندارد کمتر شود، کم شنوایی یک طرفه رخ داده است. این نوع کم شنوایی ممکن است از نوع مادرزادی باشد و همچنین در افراد مسن نیز مشاهده میشود. شدت کم شنوایی یک طرفه میتواند از حد خفیف تا شدید در هر فرد متفاوت باشد و پیشرفت بیماری ممکن است به صورت تدریجی یا ناگهانی رخ دهد.
هنگامی که کم شنوایی در یک گوش به صورت عمیق باشد، این حالت به عنوان ناشنوایی یک طرفه (SSD) شناخته میشود. در این نوع ناشنوایی، توانایی شنوایی به گونهای کاهش پیدا میکند که فرد مبتلا دچار ناشنوایی میشود.
دلايل كم شنوايي یا ناشنوایی یک طرفه گوش چیست؟
دلایل ایجاد کم شنوایی یا ناشنوایی یک طرفه گوش میتواند متنوع باشند که در ادامه به برخی از آنها میپردازیم:
- عفونتهای شدید و مزمن در گوش میانی یا داخلی میتوانند منجر به آسیب بافتهای شنیداری شوند و کم شنوایی ایجاد کنند.
- ضربههای شدید به سر یا گوش میتوانند به ساختارهای گوش آسیب برسانند و باعث کم شنوایی یک طرفه شوند.
- بیماریهای خاصی مثل تومورهای شنیداری میتوانند به شنوایی یک گوش آسیب برسانند.
- برخی افراد به دلیل داشتن عوامل ژنتیکی خاص مستعد ابتلا به کم شنوایی یک طرفه هستند.
- کاهش شنوایی مرتبط با پیری نیز میتواند یک طرفه باشد و به مرور زمان بیشتر نمایان شود.
به جز مشکلاتی همچون آسیب و صدمه به سر یا گوش، و حضور جسم خارجی در گوش، برخی از بیماریها و مشکلات پزشکی نیز میتوانند به کم شنوایی یک طرفه منجر شوند:
- آکوستیکونوروما: یک نوع تومور خاص
- پردهی گوش که پاره شده است.
- لابیرنتیت: یک وضعیت التهابی که منجر به التهاب در گوش داخلی میشود.
- بیماری منییر: بیماری که باعث وزوز، احساس کیپی، گرفتگی، سرگیجه و کم شنوایی میشود.
- نئوروفیبروماتوز نوع ۲: بیماری ژنتیکی که باعث رشد تودههای غیرسرطانی بر روی عصب شنوایی میشود.
- اوتیت خارجی: التهاب و عفونت در گوش خارجی و کانال گوش.
- هرپس زوستر یا زونا: یک بیماری ویروسی که توسط آبله مرغان ایجاد میشود.
- سندروم ری: یک بیماری نادر که ناشی از مصرف طولانی مدت آسپرین است و بیشتر در کودکان رخ میدهد.
- آرتریت تمپورال: التهاب و انسداد عروق ناحیه گردن و سر که میتواند به کم شنوایی یک طرفه منجر شود.
- کاهش خونرسانی به منطقهی ورتبروبازیلار در مغز: کمبود جریان خون در این ناحیه تحت مغزی میتواند منجر به مشکلات شنوایی شود.
کم شنوایی یک طرفه، همچنین میتواند حاصل عملکرد مضر برخی داروها باشد:
- داروهای شیمیدرمانی
- دیورتیکها مانند فروزماید
- مسمومیت با سالیسیلاتها مثل آسپرین
- بعضی از آنتیبیوتیکها
علائم كم شنوايي يك طرفه
علائم کم شنوایی یک طرفه گوش میتواند زندگی روزمره فرد را به شکلهای مختلف تحت تاثیر قرار دهد. یکی از علائم شاخص کم شنوایی یک طرفه کاهش وضوح گفتار در محیطهای شلوغ، نویزی و پرسروصدا و اختلال در جهت یابی است.
اختلال در جهتیابی صداها به گونهای است که فرد نمیتواند به درستی متوجه شود که صدا از کدام سمت میآید، که این مشکل میتواند به ویژه در محیطهای شلوغ و پر سروصدا مشکلساز شود.
همچنین، احساس عدم توازن شنوایی در گوشها یکی دیگر از علائم رایج این عارضه است. فرد ممکن است احساس کند که صدای شنیده شده از یک سمت بدن واضح و از سمت دیگر کمتر شفاف و دقیق است. در برخی موارد، وزوز گوش نیز ممکن است همراه با کم شنوایی ی طرفه ظاهر شود. این حالت به صورت شنیدن صدای زنگ یا وزوز در گوش آسیب دیده تجربه میشود.
انواع کم شنوایی یک طرفه
انواع کم شنوایی یک طرفه گوش به سه دسته کلی تقسیم میشوند که شامل:
- کم شنوایی حسی-عصبی، این نوع کم شنوایی به علت آسیب به سلولهای حسی گوش داخلی یا عصب شنوایی رخ میدهد. عوامل مختلفی مثل عفونت، ضربه، و حتی برخی داروها میتوانند موجب این نوع کم شنوایی شوند. برای درمان این نوع کم شنوایی از سمعکهای مرسوم، سمعکهای کراس، سمعکهای بای کراس و کاشت حلزون استفاده میشود. عملکرد سمعکهای کراس و بای کراس اینگونه است که یک میکروفون روی گوش کم شنوا قرار میگیرد و یک خروجی یا بلندگو روی گوش نرمال قرار داده میشود، در صورتی که گوش کاملا سالم باشد از بلندگو و اگر مشکل داشته باشد از سمعک استفاده میشود. این میکروفون صدا را از طریق بلوتوث به گوش سالم انتقال میدهد تا مشکل شنوایی شخص راحتتر مدیریت میشود. اگر روی گوش سالم سمعک قرار داده شود بای کراس و اگر بلندگو قرار داده شود کراس گفته شود.
برای مدیریت راحتتر کم شنوایی بهتر است از سمعکهای رده بالا، مدرن و جدید که دارای زمان تاخیر کوتاه هستند استفاده شود تا صدا در مغز اکو پیدا نکند. این ویژگی موجب میشود تا صدا در لحظه به گوش سالم و در مقابل به گوش کم شنوایی که در آن سمعک قرار داده شده با تاخیر چند میلی ثانیهای برسد. و این تنها در صورتی امکانپذیر است که شما به مراکز معتبر، مجهز و با امکانات بهروز مراجعه کنید.
- کم شنوایی انتقالی یا هدایتی، این نوع کم شنوایی به دلیل مشکلات در قسمتهای خارجی یا میانی گوش، مثل تجمع موم گوش، عفونت گوش میانی یا ناهنجاریهای استخوانچههای گوش میانی ایجاد میشود. این نوع کم شنوایی با دارو درمانی یا جراحی قابل رفع است.
- کم شنوایی ترکیبی، در این حالت، فرد ترکیبی از کم شنوایی حسی-عصبی و هدایتی را تجربه میکند.
هر کدام از این انواع کم شنوایی نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب دارد که توسط متخصص شنواییشناسی انجام میشود.
تشخيص كم شنوايي یک طرفه گوش
تشخیص کم شنوایی یک طرفه گوش معمولاً با مراجعه به متخصص شنوایی سنجی آغاز میشود. ابتدا، پزشک با استفاده از تاریخچه پزشکی بیمار و انجام معاینات اولیه سعی میکند علت احتمالی کاهش آن را با ارزیابی شنوایی پیدا کند. سپس، انجام آزمایشات شنوایی نظیر تست شنوایی سنجی و تست تمایز صداها به تشخیص دقیقتر کمک میکند.
این تستها به منظور اندازهگیری میزان و نوع شنوایی در گوشها استفاده میشوند. همچنین، در برخی موارد ممکن است انجام تصاویربرداریهای تخصصی مثل ام آر آی (MRI) یا سی تی اسکن (CT Scan) برای بررسی ساختارهای داخلی گوش ضروری باشد. این تصاویربرداریها میتوانند به شناسایی هرگونه ناهنجاریهای ساختاری یا تومورهای بالقوه کمک کنند. در نهایت، با جمعبندی نتایج این آزمایشات و معاینات، پزشک میتواند تشخیص دقیقی از وضعیت شنوایی فرد ارائه نموده و راهکارهای مناسب برای درمان یا مدیریت مشکل را پیشنهاد دهد
روش های درمان كم شنوايي یک طرفه گوش
کم شنوایی یک طرفه گوش، دارای علل و شدت متفاوتی است که درمان این بیماری نیز به همین علل و شدت کم شنوایی وابسته است. در ادامه به برخی از رایج ترین روشهای درمانی آن اشاره می کنیم.
در مواردی که عفونت یا التهاب عامل بروز این عارضه باشد، مصرف داروهای مناسب مانند آنتیبیوتیکها و ضد التهابها میتواند موثر واقع گردد. در صورتی که ناشنوایی یک طرفه ناشی از آسیب فیزیکی یا مشکلات ساختاری گوش باشد، جراحی ممکن است لازم شود. استفاده از انواع سمعک نیز میتواند برای بهبود شنوایی موثر باشد. در موارد شدیدتر، کاشت حلزون شنوایی به عنوان یکی از روشهای پیشرفته درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، تمرینات شنوایی و توانبخشی نیز میتواند به بهبود توانایی شنیداری و کاهش اثرات کم شنوایی کمک کند.
سمعک برای درمان کم شنوایی یک طرفه
استفاده از سمعک، قطعا راحتترین روش برای حل مشکل کم شنوایی یک طرفه است.
در شرایطی که کم شنوایی یک طرفه قابل درمان نباشد پزشک استفاده از سمعک را توصیه خواهد کرد. سمعک برای افراد داری کم شنوایی خفیف یا متوسط پیشنهاد میشود. سمعک صدای دریافتی را به اندازه قابل توجهی افزایش میدهد. در این شرایط، نیاز بیمار برای شنیدن بهتر صدا را رفع خواهد کرد. خوشبختانه انواع مختلف سمعکها به توجه به نوع و شدت کم شنوایی و ترجیحات شخصی طراحی شدهاند:
- سمعکهای داخل گوشی (ITE):
این نوع سمعکها درون گوش قرار میگیرند و معمولاً برای افرادی با کم شنوایی ملایم تا شدید مناسب هستند. این مدل به طور کامل در داخل گوش قرار میگیرد، بنابراین کمتر قابل مشاهده است.
- سمعکهای داخل کانال (ITC):
سمعکهای ITC نیز در داخل گوش قرار میگیرند، اما کمی کوچکتر از مدلهای ITE هستند. این سمعکها معمولاً برای افراد با کم شنوایی ملایم تا متوسط استفاده میشوند.
- سمعکهای پشت گوشی (BTE):
این سمعکها پشت گوش قرار میگیرند و صدای تقویت شده را از طریق لولهای به داخل گوش منتقل میکنند و برای انواع مختلف کم شنوایی از ملایم تا شدید مناسب هستند.
- سمعکهای داخل کانال عمیق (CIC):
سمعکهای CIC به طور کاملاً داخل گوش و در کانال گوش قرار میگیرند و برای افرادی با کم شنوایی ملایم یا متوسط مناسب هستند و به دلیل اندازه کوچک، کمتر قابل مشاهدهاند.
- سمعکهای
RIC (Receiver-in-Canal):
این نوع سمعکها از محبوبترین ها و مشابه BTE هستند، اما در آنها بلندگو یا گیرنده در داخل کانال گوش قرار میگیرد.
- سمعکهای هوشمند و دیجیتال:
بسیاری از سمعکهای جدید به صورت دیجیتال و هوشمند طراحی میشوند که امکان تنظیمات دقیقتر، اتصال به تلفنهای هوشمند و محیطهای صوتی مختلف را فراهم میکنند و میتوانند به صورت خودکار تنظیمات خود را بر اساس محیط تغییر دهند.
انتخاب نوع مناسب سمعک بستگی به نیاز فردی، نوع و شدت کم شنوایی و سبک زندگی شخص دارد. مشاوره با شنواییشناس برای انتخاب بهترین گزینه توصیه میشود.
کاشت حلزون شنوایی نیز یکی از روشهای درمانی کم شنوایی یک طرفه گوش است. در این روش با استفاده از جراحی، دستگاه روی سر نصب میگردد. کاشت حلزون گوش باعث تحریک مستقیم عصب شنوایی میشود.
کلام آخر
کم شنوایی یک طرفه میتواند تاثیر عمیقی بر کیفیت زندگی افراد بگذارد، از جمله ایجاد مشکلاتی در مکالمات روزمره و کاهش اعتماد به نفس. در سال 2025، پیشرفتهای چشمگیری در زمینه درمان کم شنوایی یک طرفه به وجود آمده است. استفاده از دستگاههای کاشت استخوانی، تکنولوژیهای پیشرفته در حوزه شنواییشناسی و روشهای طبیعی میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
این روشهای نوین به افرادی که از کم شنوایی یک طرفه رنج میبرند، این امکان را میدهد تا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند و بتوانند با اعتماد به نفس بیشتر به فعالیتهای روزمره خود بپردازند. از آنجایی که هر فرد دارای شرایط منحصربهفردی است، مهم است که با متخصصین شنوایی سنجی مرکز سمعک ترنم مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود. با توجه به این پیشرفتها، امید است که افراد بیشتری بتوانند از زندگی با کیفیتتری برخوردار شوند.